تحلیل برازندگی روابط کاهندگی بر داده های لرزه ای ایران

امروزه با توجه به تاثیر چشم گیر روابط کاهندگی در نتایج ارزیابی خطرپذیری لرزه ای، سازماندهی روابط کاهندگی به گروه های مشابه، می تواند به دستیابی به مدل های مناسب در یک ساختگاه مشخص منجر شود. به همین منظور در این مطالعه رویکرد خوشه بندی فازی به عنوان روشی کارآمد در زمینه گروه بندی طیف وسیعی از داده ها مورد توجه قرار گرفته است. در این میان با انتخاب روش خوشه بندی فازی c-mean به عنوان ابزاری کارآمد در این زمینه و نیز اصلاح الگوریتم مذکور بر اساس ویژگی خاص روابط کاهندگی، نخست مجموعه ای مشتمل بر 45 رابطه کاهندگی منتخب به گروه هایی بر اساس میزان شباهت افراز شده اند. لازم به ذکر است با توجه به حضور انواع پارامترهای لرزه ای با تعاریف مختلف در طول فرآیند خوشه بندی، با استفاده از روابط تبدیل مناسب به همسان سازی پارامترهای مختلف اقدام شده است. بدین ترتیب با بررسی خوشه های حاصل و حذف تعدادی از روابط به عنوان داده های مرزی، مجموعه تقلیل یافته از روابط کاهندگی مورد بررسی دوباره قرار گرفته است. در نهایت خوشه بندی 34 رابطه به 14 خوشه به عنوان افراز مناسب مجموعه روابط کاهندگی منتخب معرفی شده است. با در اختیار داشتن چنین طبقه بندی و با لحاظ کردن شرایط خاص منطقه مورد مطالعه، می توان به مناسب ترین مجموعه روابط جهت توصیف پارامترهای لرزه ای در منطقه ای خاص دست یافت. این امر در مورد فلات ایران از طریق انطباق مجموعه داده های لرزه ای این منطقه بر زیرمجموعه روابط کاهندگی حاصل از فرآیند خوشه بندی، مورد بررسی قرار گرفته است. به همین منظور با استفاده از معیارهای خطا و ضریب تعیین، انطباق مجموعه ای شامل 78 شتابنگاشت از 28 رخداد ثبت شده با نتایج حاصل از خوشه بندی بررسی شده است. نتایج حاکی از آن است که روابط تاکاهاشی در سال 2004، ژائو در سال 2006 در رخدادهای پوسته ای و درون صفحه ای و نیز زعفرانی در سال 2012 انطباق قابل قبولی را به همراه دارند و در مقابل روابط خادمی در سال 2002، گولکان و کالکان در سال 2002 و قدرتی در سال 2010 در منطقه زاگرس در دوره های تناوب پایین اختلاف چشم گیری را به نمایش می گذارند.